امروز خودم یه همچین عبارتی “دستورات ابتدایی CMD” رو در گوگل سرچ کردم و زیاد به چیزی که میخواستم نرسیدم. پس تصمیم گرفتم که مقاله ای با عنوان «آموزش CMD» بنویسم ، تا هم خودم یاد بگیرم و هم شما ، چرا که از قدیم گفتن اگر میخوای چیزی رو عمیق یاد بگیری ، اون رو آموزش بده !
محیط خط فرمان یا Command prompt (کامَندلاین)
محیط خط فرمان یا همان Command prompt ،همانطور که ویکی پدیا درباره خط فرمان گفته است ،رابطی است میان کاربر و سیستم عامل که هیچ گونه واسط گرفیکی ندارد و با استفاده از آن و نوشتن دستور ، میتوان به عمق سیستم عامل دست یافت.
کامندلاین ویندوز ، محیطی سیاه ، هکری و کدینگ است که میتواند ماوس یک کاربر معمولی سیستم عامل را به سمت دکمه X پنجره بکشاند !!
محیط خط فرمان یا کامند لاین که به CMD معروف است ،یکی از قدرتمندترین و کاربردی ابزارهای موجود در یک سیستم عامل است که از طریق یک محیط ساده به شما اجازه میدهد انواع مختلفی از دستورات که بعضا اجرای آن ها در محیط گرافیکی امکان پذیر نبوده یا اجرای آن ها به سختی امکان پذیر است را به شکل ساده‌ای اجرا کنید.
اجرای CMD
برای باز شدن محیط خط فرمان یا Command prompt ، میتوانید به شکل های زیر اقدام کنید:
آموزش 1:
- ابتدا وارد start شوید.
- CMD را جستجو کنید و روی آن کلیک کنید
آموزش 2:
- کلید های Winkey + R را همزمان فشار دهید.
- در پنجره باز شده عبارت CMD را جستجو کنید.
دستورات ابتدایی CMD
مهمترین دستورات CMD را با هم مرور خواهیم کرد . این دستورات پردکاربردترین دستورات در محیط CMD هستند که میتوانید با خواندن ادامه مطلب آنها را بیاموزید.
| دستور | توضیحات |
|---|---|
| دستورات ابتدایی: | |
| call | از دستور call در فایلهای Batch برای فراخوانی دستورات یا دیگر فایلهای Batch استفاده میشود. |
| cd | برای حرکت بین پوشه ها در درایو باید از دستور CD استفاده نمود. |
| cls | زمانیکه صفحه پر از خروجی های سر در گم کننده میشود با دستور CLS میتوانید کلیه متن های موجود در صفحه را پاک کنید. یعنی Clear |
| cmd | دستور cmd هم برای اجرای خود cmd میباشد. |
| color | از دستور Color برای تغییر رنگ متن و صفحه استفاده میشود. |
| date | برای نمایش و تغییر تاریخ میتوانید از دستور Date استفاده کنید. اگر دستور Date را همراه با پارامتر /t استفاده کنید تاریخ را نمایش میدهد. |
| dir | برای فهرست گیری از فایلهای موجود در یک درایو باید از دستور Dir به همراه نام آن درایو یا پوشه استفاده کنید. |
| echo | برای نمایش پیام در CMD میتوان از دستور Echo استفاده نمود. |
| exit | برای خروج از محیط CMD میتوانید از دستور Exit استفاده کنید. |
| find | برای پیدا کردن یک کلمه یا جمله در یک فایل متنی باید از دستور Find استفاده کنید. |
| hostname | نام کامپیوتر را نشان میدهد |
| pause | برای توقف نمایش محتوا در فایلهای Batch از دستور Pause استفاده میشود. |
| runas | برای دسترسی به حساب Administrator در CMD باید از دستور runas استفاده کنید. |
| shutdown | برای خاموش کردن کامپیوتر این دستور استفاده میشود. |
| sort | دستور Sort برای نمایش خروجی منظم دیگر دستورات استفاده میشود. |
| start | برای اجرا یا فراخوانی برنامه ها یا فایلهای Batch در خارج از محیط فعلی CMD باید از دستور Start استفاده کنید |
| taskkill | برای بستن Process ها باید از دستور Taskkill استفاده کنید. برای بستن یک Process ابتدا کد یا اسم آن را از دستور Tasklist دریافت نموده سپس با دستور Taskkill میتوانید ببندید. |
| tasklist | برای فهرست گیری از Process های فعال از دستور Tasklist استفاده میشود. |
| time | برای تغییر ساعت در CMD باید از دستور Time استفاده کنید. اگر دستور Time را با پارامتر /t وارد کنید زمان را نمایش میدهد. اما اگر آنرا بدون پارامتر وارد کنید پس از نمایش زمان میتوانید آن را تغییر دهید. |
| timeout | میتوان با دستور timeout ، وقفه ایجاد کرد.برای مثال از timeout /t 5 برای توقف 5 ثانیه ای استفاده کنید |
| title | برای تغییر عنوان CMD باید از دستور Title استفاده کنید |
| ver | برای نمایش نسخه ویندوز باید از دستور VER استفاده کنید. |
| w32tm | تنظیم زمان هماهنگ سازی / زمان سرور / منطقه زمانی |
| دستورات شبکه: | |
| ftp | انتقال فایل با استفاده از دستور ftp در CMD. |
| ftype | برای مشخص کردن اینکه چه File Type با چه برنامه ای باز شود میتوان از دستور FType استفاده نمود. دستور Ftype تکمیل کننده کار دستور Assoc میباشد. |
| getmac | نمایش Mac Address ،دستور GETMAC میتواند باعث نمایش آدرس های فیزیکی یا همان MAC Address ها در سه حالت CSV و Table و List شود. |
| ipconfig | نمایش IP تنظیمات شبکه با دستور ipconfig |
| netsh | پیکربندی / کنترل / نمایش اجزای شبکه با دستور netsh |
| netstat | نمایش اتصالات TCP / IP و وضعیت آنها با استفاده از دستور netstat |
| nslookup | پرس و جو DNS با دستور nslookup ،nslookup می تواند به عنوان یک دستور در محیط Command برای عیب یابی عملکرد Name Resolution به کار گرفته شود. |
| pathping | دستور pathping را میتوان ترکیبی از دو دستور ping و tracert دانست با این تفاوت که وظیفه دستور pathping بررسی و ارزیابی Network Loss و Network Latency میباشد. |
| ping | دستور ping يكي از پركاربرد ترين دستورات شبكه است كه براي عيب يابي يا Troubleshooting در شبكه كاربرد دارد. با استفاده از اين دستور مي توانيد از برقراري ارتباط با سايت يا آي پي وارد شده مطمئن شويد. براي اطمينان از برقراري ارتباط با يك آي پي يا هاست پس از تايپ دستور ping يك فاصله گذاشته و سپس IP يا نام هاست را وارد كنيد. براي مثال براي اطمينان از اتصال به اينترنت مي توان آدرس يكي از DNS هاي جهاني را ping كرد. |
| route | به صورت پیشفرض دستور route با پارامتر print جدول مسیر یابی ویندوز را به صورت کامل به نمایش میگذارد، اما برای مشاهده بخش خاصی از جدول مسیر یابی، میتوانید از علامت ستاره (*) بعد از بخشی از آدرس مورد نظر استفاده کنید |
| systeminfo | برای بررسی وضعیت سیستم، میتوانید از دستور Systeminfo استفاده کنید. با این دستور میتوان اطلاعات زیادی را از ویندوز به دست آورد. مثلا زمان روشن شدن ویندوز، یا زمان نصب ویندوز و یا نام Motherboard و خیلی دیگر ازاطلاعات و قابلیت های دیگر را. |
| telnet | بسیار اتفاق می افتد که قصد دارید اتصال از سیستم و کلاینتی که در اختیار دارید را نسبت به سروری داخل یا خارج از شبکه بررسی نمائید. در این موارد می بایست از دستور Ping استفاده نمایید که به وسیله آن می توانید Packet هایی با سایز دلخواه ولی مقدار حداقل/ حداکثر مشخص به سرور مقصد ارسال نمائید و در صورت دریافت پاسخ آن سرورها متوجه می شوید که ارتباط برقرار است. اما در مواردی دیگر شما می دانید ارتباط برقرار است ولی به طور مثال امکان ارسال و دریافت ایمیل را ندارید و یا صفحه از یکی از سایتهای سرور برای شما Load نمی گردد. در این موارد دیگر دستور Ping کاربردی نداشته و نمی تواند به شما کمک نماید. ما در این موارد از دستور Telnet استفاده می کنیم. |
| tftp | انتقال فایل به سرور TFTP با دستور TFTP |
| tracert | دستور tracert مسیر کاملی که یک بسته طی می کند تا به مقصد برسد استفاده می شود . |
| دستورات فایل: | |
| attrib | برای مخفی کردن فایلها و یا اضافه نمودن ویژگیهای Read Only – System – Archive به فایل باید از دستور Attrib استفاده کنید. |
| comp | برای مقایسه حجم دو فایل میتوان از دستور Comp استفاده نمود. |
| compact | برای فشرده سازی فایلها در درایو های NTFS میتوان از دستور Compact استفاده نمود. |
| copy / xcopy | برای کپی گرفتن از فایلها میتوانید از دستور Copy استفاده کنید.یکی دیگر از دستورات کپی که دارای پارامتر های خوبی برای کپی گرفتن اطلاعات استفاده میشود دستور Xcopy میباشد. |
| diskcomp | از دستور diskcomp برای فشرده کردن فایل ها و ذخیره بر روی فلاپی استفاده می شود. |
| diskcopy | دستور diskcopy در واقع همان دستور بالا است. اما فایل ها را کپی می کند. |
| erase / del | یکی دیگر از دستوراتی که میتوان با آن فایل ها را حذف نمود دستور Erase است. برای حذف یک فایل پس از تایپ دستور Erase نام فایل را مشخص کنید. |
| expand | استخراج فایل ها با دستور expand . |
| fc | یکی دیگر از دستوراتی که میتوان با آن فایلهای مختلف را با هم مقایسه نمود دستور FC میباشد. برای استفاده از این دستور پس از تایپ FC نام فایل اول را به همراه یک فاصله با نام فایل دوم تایپ کنید: |
| mkdir | یکی دیگر از دستوراتی که برای ساخت New Folder مورد استفاده قرار میگرید MKDIR است. |
| move | برای بریدن یا Cut نمودن فایلها باید از دستور Move استفاده کنید |
| rename | ویرایش نام فایل با دستور rename در CMD |
| replace | برای جایگزین نمودن فایلها باید از دستور Replace استفاده کنید. |
| rmdir / rd | یکی دیگر از دستوراتی که برای حذف نمودن دایرکتوری ها یا همان پوشه ها استفاده میشود دستور RMDIR میباشد. برای حذف پوشه باید دستور RMDIR را با نام پوشه مورد نظر خود وارد کنید. |
| tree | برای فهرست گیری از پوشه ها و فایلهای ویندوز به صورت درختی و گرافیکی باید از دستور Tree استفاده کنید. |
| type | برای نمایش محتوای فایلهای متنی میتوانید از دستور Type استفاده کنید. فرق دستور Type با دستور More در این است که در دستور More به اندازه سایز صفحه CMD اطلاعات نمایش داده میشود. |
| دستورات رسانه ها: | |
| chkdsk | برای بررسی نمودن وضعیت سلامت هارد دیسک باید از دستور CHDSK استفاده کنید |
| chkntfs | برای اینکه متوجه شوید آیا یک درایو NTFS هست یا خیر باید از دستور CHKNTFS استفاده کنید. |
| defrag | برای ساخت کارهای زمانبندی شده باید از دستور SCHTASKS استفاده کنید. با این دستور میتوانید هر کاری را زمانبندی کنید. مثلا یک وظیفه بسازید که تا 10 روز دیگر هارد دیسک شما را در ساعت 10 نصف شب Defrag کند. و یا هر عمل دیگری. |
| diskpart | یکی از دستورات کاربردی در زمینه مدیریت پارتیشن ها Diskpart است با این دستور شما میتوانید پارتیشن ها را بسازید یا آنها را حذف کنید و یا Lable آنها را تغییر دهید. همچنین با این دستور میشود Type هارد دیسک را از GPT به MBR یا Dynamic و یا Static تبدیل نمود. دستور Diskpart دارای یک مد میباشد. یعنی با تایپ نمودن دستور Diskpart و فشردن Enter وارد محیط Diskpart میشوید. |
| driverquery | برای نمایش Driver های نصب شده در ویندوز میتوانید از دستور DRIVERQUERY استفاده کنید. اگر دستور DRIVERQUERY را بدون پارامتر وارد کنید کلیه Driver های سیستم را نمایش میدهد. |
| format | برای فرمت کردن یک درایو باید از دستور Format استفاده کنید. در صورتی که پارامتر /q را پس از دستور وارد کنید. فرمت به صورت سریع انجام میشود. |
| label | برای تغییر نام درایو ها باید از دستور Label استفاده کنید. |
| mode | برای پیکربندی دستگاههای کامپیوتر میتوانید از دستور Mode استفاده کنید. |
| mountvol | مدیریت و حذف حجم درایو با دستور mountvol. |
| verify | از دستور Verify برای بررسی دوباره فایلهای کپی شده توسط CMD استفاده میشود |
| vol | از دستور Vol برای نمایش سریال درایو ها به همراه اسم یا Label آنها استفاده میشود. |
| دستورات متفرقه: | |
| for | حلقه for با دستور for |
| gpresult | برای نمایش محتوای Group Policy در CMD میتوانید از دستور GPResult استفاده کنید. |
| gpupdate | دستور DriverQuery برای نشان دادن تمام قطعات نصب شده بر روی سیستم استفاده می شود. |
| perfmon | با استفاده از این دستور ، ابزار Performance Monitor برای شما باز می شود . Performance Monitor یک ابزار مدیریتی است که اطلاعات و نمودار هایی در باره ی کارایی سیستم به شما می دهد. |
| prompt | برای تغییر علامت اعلان CMD باید از دستور Prompt استفاده کنید |
| reg | اضافه کردن / خواندن / وارد کردن/ خارج کردن ورودی در رجیستری با دستور reg |
مطلب خوب و آموزنده ایی بود