برنامه نویسی چیست؟ معرفی بهترین زبان های برنامه نویسی برای شروع در سال 2021

در این مطلب چه چیزی یاد میگیریم؟

در این سری از آموزش های وب سایت سید محمد حسین حسینی، می پردازیم به معرفی جامع بهترین زبان های برنامه نویسی برای شروع یادگیری در سال 2021 و درک مفهوم برنامه نویسی برای مبتدیان و همچنین در انتها پیشنهاداتی برای شروع یادگیری زبان برنامه نویسی برای توسعه کسب و کار یا اشتغال در ایران و جهان عنوان خواهیم کرد.

• زبان برنامه نویسی چیست؟
• معرفی و اشنایی کامل با انواع بهترین زبان های برنامه نویسی در سال 2021
• دریافت درک درست از برنامه نویسی و ترسیم مسیر یادگیری
• مشاهده انواع نمونه کد زبان های برنامه نویسی سطح بالا

اول از همه پیشنهاد میکنم ویدیوی زیر رو از دست ندید، ویدیوی زیر داخل چنل یوتیوب بنده قرار داده شده است.

تاریخچه برنامه نویسی

اولین برنامه رایانه ای به‌طور کلی به سال 1843 مربوط می‌شود، هنگامی که Ada Lovelace، ریاضیدان، الگوریتمی را برای محاسبه دنباله ای از اعداد Bernoulli منتشر کرد، که قرار است توسط موتور تحلیلی چارلز بابیج انجام شود.

در دهه ۱۸۸۰ هرمان هالریت مفهوم ذخیره داده‌ها را به صورت قابل خواندن با دستگاه اختراع کرد. بعداً یک کنترل پنل (افزونه) به Tabulator Type 190 خود که به آن اضافه شده بود اجازه داد که برای مشاغل مختلف برنامه‌ریزی شود و تا اواخر دهه ۱۹۴۰ تجهیزات ضبط واحدی مانند IBM 602 و IBM 604 توسط پنل‌های کنترل به روش مشابهی برنامه‌ریزی شدند. اولین کامپیوترهای الکترونیکی با این حال، با مفهوم رایانه‌های برنامه ذخیره شده معرفی شده در سال ۱۹۴۹، هر دو برنامه و داده‌ها به همان شیوه در حافظه کامپیوتر ذخیره و دستکاری شدند.

کد ماشین زبان برنامه‌های اولیه بود که در مجموعه دستورالعمل‌های دستگاه خاص، غالباً به صورت دودویی نوشته شده‌است. به زودی زبانهای مونتاژ ایجاد شد که به برنامه نویس اجازه می‌دهد تا دستورالعمل‌ها را در قالب متن مشخص کند (به عنوان مثال، ADD X، TOTAL)، با اختصار برای هر کد عملیات و نام‌های معنی دار برای مشخص کردن آدرس‌ها. اما، از آنجا که یک زبان مونتاژ چیزی بیش از یک نشان دیگر برای یک زبان ماشین نیست، هر دو ماشین با مجموعه‌های مختلف دستورالعمل نیز دارای زبان‌های مونتاژ متفاوت هستند. [توضیحات بیشتر: برنامه‌نویسی رایانه‌ای – ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد (wikipedia.org)]

برنامه نویسی چیست؟

طبق گفته ویکی پدیا (Programming language – Wikipedia) درباره زبان برنامه نویسی، زبان برنامه نویسی یک زبان رسمی است که شامل مجموعه ای از رشته ها است که انواع مختلفی از خروجی کد ماشینی را تولید می کند. زبان های برنامه نویسی نوعی زبان رایانه ای هستند و در برنامه نویسی رایانه برای پیاده سازی الگوریتم ها استفاده می شوند.

به زبان ساده تر، برنامه نویسی یعنی گفتگو با زبان کامپیوتر! به عبارتی ما با برنامه نویسی و نوشتن کد به زبان کامپیوتر، با سیستم صحبت می کنیم و دستوراتی به کامپیوتر برای اجرا می دهیم. حال این دستورات میتواند فرمان اجرای یک بازی کامپیوتری، یک اپلیکیشن تحت ویندوز، یه صفحه وب سایت و.. باشند.

برنامه نویس کسی است که برنامه کامپیوتر را می نویسد، آن را آزمایش و نگهداری می کند.

• بدون برنامه ، رایانه ها بی فایده هستند.
• یک برنامه مانند یک دستور العمل است.
• برنامه مجموعه ای از دستورالعمل ها است که طبق قوانینی نسبت به نوع زبان دنبال می شود.
• برای آموزش یک کامپیوتر برای انجام کارهای خاص یا برای ایجاد یک فرمان می توان از زبان های برنامه نویسی استفاده کرد.

انواع زبان برنامه نویسی

برنامه نویسی انواع مختلفی دارد اما شما در نهایت باید برنامه خود را به تبدیل کنید به زبان ماشین به طوری که کامپیوتر می تواند آن را بخواند.

هر یک از زبانهای برنامه نویسی مختلف ذکر شده در بخش های بعدی را می توان به یک یا چند نوع از انواع زیر (پارادایم) زبان تقسیم کرد.

• High-level (most common) / low-level
• Declarative / imperative / procedural
• General-purpose / domain-specific
• Object-oriented / concurrent
• Command / Compiled / Script language
• Answer set

پارادایم های دیگری وجود دارد که می تواند زبان برنامه نویسی را طبقه بندی کند. ما سعی کردیم فقط متداول ترین ها را به عنوان نقطه شروع لیست کنیم؛ یک زبان نیز همچنین می تواند به یکی از پنج زبان تولید شود.

برخی از انواع برنامه نویسی (براساس پلتفرم)

• برنامه نویسی در سطح وب با استفاده از زبان هایی نظیر PHP، JavaScript
• برنامه نویسی برای سیستم عامل هایی نظیر ویندوز با زبان هایی نظیر C++ (سی پلاس پلاس) یا C# (سی شارپ)
•  اصطلاح زبان برنامه نویسی معمولاً اشاره دارد به زبان های سطح بالا ، مانند Python ، BASIC ، C ، C ++ ، COBOL ، FORTRAN ، Ada و Pascal. (بیشتر بخوانید: ساخت برنامه ساده در پایتون)

در زیر انواع مختلف زبان های برنامه نویسی از دید تخصصی مورد بحث قرار گرفته است.

زبان برنامه نویسی رویه ای

زبان برنامه نویسی رویه ای برای اجرای دنباله ای از عبارات استفاده می شود که منجر به نتیجه می شود. به طور معمول ، این نوع زبان برنامه نویسی از چندین متغیر ، حلقه های سنگین و سایر عناصر استفاده می کند که آنها را از زبان های برنامه نویسی کاربردی جدا می کند. توابع زبان رویه ای ممکن است متغیرها را کنترل کند ، غیر از مقدار عملکرد. به عنوان مثال ، چاپ اطلاعات.

زبان برنامه نویسی عملکردی

زبان برنامه نویسی عملکردی به طور معمول از داده های ذخیره شده استفاده می کند ، به طور مکرر از حلقه ها به نفع توابع بازگشتی جلوگیری می کند. تمرکز اصلی برنامه ریزی عملکردی بر روی مقادیر برگشتی توابع است. زبانهای تابعی معمولاً آسان تر هستند و شکل گیری در مورد موضوعات انتزاعی را آسان تر می کنند ، با این حال ، آنها حتی “دورتر از دستگاه” خواهند بود ، در اینجا مدل برنامه نویسی آنها شناخت دقیق را دشوار می کند ، اما کد به زبان ماشین رمزگشایی می شود (که اغلب برای برنامه نویسی سیستم مشکل ساز است).

زبان برنامه نویسی شی گرا

این زبان برنامه نویسی جهان را به عنوان گروهی از اشیا مشاهده می کند که دارای داده های داخلی و دسترسی خارجی به بخشهایی از این داده ها هستند. هدف این زبان برنامه نویسی این است که با جدا کردن آن به مجموعه ای از اشیا که خدماتی را ارائه می دهند و می توانند برای حل یک مشکل خاص استفاده کنند ، فکر کنند. یکی از اصول اصلی زبان برنامه نویسی شی گرا کپسوله سازی است که هر آنچه یک شی object نیاز دارد باید درون شی باشد. این زبان همچنین بر قابلیت استفاده مجدد از طریق وراثت و ظرفیت گسترش پیاده سازی های فعلی بدون نیاز به تغییر مقدار زیادی کد با استفاده از چند شکلی تأکید دارد.

زبان برنامه نویسی اسکریپت نویسی

این زبان های برنامه نویسی غالباً رویه ای هستند و ممکن است عناصر زبانی شی گرا را شامل شوند ، اما در دسته بندی خود قرار می گیرند زیرا به طور معمول زبان های برنامه نویسی کامل با پشتیبانی از توسعه سیستم های بزرگ نیستند. به عنوان مثال ، ممکن است نوع تایپ کامپایل نداشته باشند. معمولاً این زبان ها برای شروع به نحوی به پیش نیازهای کوچک نیاز دارند.

منطق زبان برنامه نویسی

این نوع زبانها به برنامه نویسان اجازه می دهند تا گزاره های اعلامی را بیان کنند و سپس به دستگاه اجازه می دهند تا درباره پیامدهای این عبارات استدلال کند. به تعبیری ، این زبان به کامپیوتر نمی گوید که چگونه کاری را انجام دهد ، بلکه محدودیتهایی را در کارهایی که باید انجام دهد در نظر گرفته است.

نامیدن این گروهها به عنوان “انواع زبان برنامه نویسی” واقعاً کمی گیج کننده است. برنامه ریزی به سبک شی گرا و به زبانی مانند C آسان است. در حقیقت ، بیشتر زبان ها شامل ایده ها و ویژگی هایی از حوزه های مختلف است که فقط به افزایش سودمندی این نوع زبان ها کمک می کند. با این وجود ، اکثر زبان های برنامه نویسی در همه سبک های برنامه نویسی بهترین نیستند.

جدول معرفی تمام زبان های برنامه نویسی

کسانی که تازه وارد برنامه نویسی رایانه شده اند ممکن است لیست فوق را ببینند و سردرگم شوند. فهمیدن اینکه از کجا شروع کنید بستگی به نوع برنامه نویسی ای دارد که می خواهید انجام دهید. بخش بعدی ، زمینه های مختلف برنامه نویسی و زبانهایی را که باید برای هر کدام در نظر گرفت ، فهرست می شوند.

کاربرد نواع زبان های برنامه نویسی

همانطور که گفته شد، زبان برنامه نویسی به زبان برنامه نویسی رایانه ای گفته می شود که برای توسعه برنامه های نرم افزاری ، اسکریپت ها یا سایر دستورالعمل های رایانه برای اجرای آنها استفاده می کند.

اگرچه بسیاری از زبانها شباهتهای مشترکی دارند ، اما هر کدام نحو ه اجرای خاص خود را دارند. هنگامی که یک برنامه نویس قوانین ، نحو و ساختار زبان مربوطه را یاد گرفت ، سورس کد را در یک ویرایشگر متن یا IDE می نویسد. زبانهای اسکریپت نویسی ، که به کامپایلر نیازی ندارند ، برای اجرای اسکریپت از مفسر استفاده می کنند.

حال در این قسمت به کاربر هرکدام از زبان های برنامه نویسی که در بالا به برخی از آنها اشاره شد خواهیم پرداخت. خواندن ادامه مطالب در قسمت زیر به شما برای فهمیدن درست مسیر رشد کمک خواهد کرد.

توسعه برنامه:

توسعه برنامه شامل برنامه هایی است که روزانه با آنها کار می کنید. به عنوان مثال ، مرورگر اینترنتی که برای مشاهده این صفحه وب استفاده می کنید یک برنامه در نظر گرفته شده است. اگر علاقه مند به توسعه یک برنامه هستید ، زبان های زیر را در نظر بگیرید:

• C
• C#
• C++
• D
• Java
• Swift
• Tcl
• Visual Basic

توسعه هوش مصنوعی:

هوش مصنوعی یا زمینه های مرتبط شامل ایجاد تعاملات شخصیت در بازی های رایانه ای ، بخشهایی از برنامه هایی است که خود تصمیم می گیرند ، ربات های چت و غیره. اگر به توسعه هوش مصنوعی علاقه دارید ، زبانهای زیر را در نظر بگیرید:

• AIML
• C
• C#
• C++
• Prolog
• Python

توسعه پایگاه داده:

توسعه دهندگان بانک اطلاعاتی، پایگاه داده ایجاد و نگهداری می کنند. اگر به ایجاد یا نگهداری پایگاه داده علاقه دارید ، به یکی از زبانهای زیر توجه کنید:

• DBASE
• FoxPro
• MySQL
• SQL
• Visual FoxPro

توسعه بازی:

توسعه بازی شامل ایجاد بازی های رایانه ای یا سایر نرم افزارهای سرگرمی است. اگر علاقه مند به ساخت یک بازی هستید ، زبانهای زیر را در نظر بگیرید:

• C
• C#
• C++
• DarkBASIC
• Java

درایورهای رایانه یا سایر سخت افزارها:

درایورهای رایانه و پشتیبانی از رابط سخت افزار برنامه نویسی یک ضرورت برای عملکرد سخت افزار است. اگر به توسعه درایورها یا رابط های نرم افزاری برای دستگاه های سخت افزاری علاقه دارید ، به زبانهای زیر توجه کنید:

• Assembly
• C

توسعه اینترنت و صفحه وب:

اینترنت و توسعه صفحات وب ماهیت اینترنت هستند. بدون توسعه دهندگان ، اینترنت وجود نخواهد داشت. اگر به ایجاد صفحات وب ، برنامه های اینترنتی یا سایر کارهای مربوط به اینترنت علاقه دارید ، به زبانهای زیر توجه کنید:

• HDML
• HTML
• Java
• JavaScript
• Perl
• PHP
• Python
• XML

توسعه متن:

اگرچه به احتمال زیاد به شغل تبدیل نمی شود ، اما دانستن نحوه ایجاد و توسعه اسکریپت ها می تواند باعث افزایش بهره وری برای شما یا شرکت شما شود و ساعتهای بی شماری را صرفه جویی کند اگر به توسعه اسکریپت ها علاقه دارید ، به زبان های زیر توجه کنید:

• AutoHotkey
• awk
• bash
• Batch file
• Perl
• Python
• Tcl

معرفی بهترین زبان های برنامه نویسی برای شروع در سال 2021

C محبوب ترین زبان برنامه نویسی در شاخص TIOBE است ، در حالی که پایتون بیشترین جستجوگر زبان در فهرست PYPL است. پایتون و جاوا از نظر TIOBE از رتبه نزدیک به هم بهره مندند. در PYPL ، فاصله بیشتر است زیرا پایتون با بالاترین رتبه نسبت به جایگاه جاوا (سوم) پیش افتاده است.

TIOBE: پایتون در جایگاه 2 از جاوا پیشی گرفته و به احتمال زیاد از رتبه C بالاتر خواهد گذشت زیرا C (مانند Java) محبوبیت خود را از دست می دهد. این سه زبان در شاخص TIOBE بسیار جلوتر از دیگران هستند. C ++ چهارم است در حالی که C # و Visual Basic .NET با شماره 5 و 6 بسیار نزدیک به یکدیگر هستند.

لازم به ذکر است که برخی از افراد، بهترین زبان های برنامه نویسی را به شکل زیر دسته بندی کرده اند که چندان نامرتبط به جدول مراجع مذکور ما نیست:

این پنج مورد در پنج سال گذشته روند منفی دارند: جاوا ، C ، C ++ ، C # و PHP. پی اچ پی در مارس 2010 در جایگاه 3 قرار گرفت و اکنون در رتبه 9 قرار دارد. موقعیت های جاوا ، C و C ++ خیلی تحت تأثیر قرار نگرفته است ، اما رتبه بندی آنها دائما در حال کاهش است. رتبه بندی جاوا از 26.49٪ در ژوئن 2001 به 10.45٪ در مارس 2021 کاهش یافته است.

طبق نظر PYPL ، که رتبه بندی جداگانه ای را برای پنج کشور منتشر می کند ، پایتون زبان برتر در هر پنج کشور (ایالات متحده ، هند ، آلمان ، انگلستان ، فرانسه) است. پایتون در این پنج کشور بیش از شماره 2 جاوا پیش افتاده است و سهام آن حتی در چهار کشور به جز هند بیش از دو برابر جاوا است. این دو تقریباً نیمی (48٪) از جستجوی جهانی را تشکیل می دهند. پایتون بیشترین سهم را در فرانسه دارد ، بیش از 39 درصد ، و کمترین 31 درصد را در هند دارد.

PYPL: پی اچ پی بزرگترین بازنده در سالهای اخیر است. سهم آن در سال 2008 بیش از 20 درصد بود. اکنون ، این رقم در سال 2021 فقط 6.15٪ است. جاوا بیش از حد در حال کاهش است اما به سرعت PHP نیست. سهم جاوا در سال 2008 بیش از 31٪ بود و هنوز 18٪ سهم دارد. در سال 2004-2009 ، 50٪ جستجو یا جاوا یا PHP بود.

شاخص TIOBE: رتبه بندی TIOBE با شمارش بازدید از محبوب ترین موتورهای جستجو محاسبه می شود. برای محاسبه شاخص TIOBE از 25 موتور جستجو استفاده می شود. شاخص TIOBE Programming Community شاخص محبوبیت زبان های برنامه نویسی است. این شاخص از سال 2001 شروع شده و هر ماه یکبار به روز می شود.

فهرست PYPL: PYPL PopularitY زبان برنامه نویسی با تجزیه و تحلیل چگونگی جستجوی آموزشهای زبان در Google ایجاد می شود. این شاخص هر ماه یکبار به روز می شود.

توصیه ای برای شروع و یادگیری برنامه نویسی

اگر در حال یادگیری برنامه نویسی هستید ، توصیه می کنیم به جای محبوب ترین زبان ، زبانی را که متناسب با نیازهای شما یا دیگران در صنعت شما باشد یاد بگیرید. مثلا اگر در حوزه وب فعالیت دارید می توانید (در سمت سرور) به زبان های PHP یا پایتون و یا جاوا اسکریپت (فریمورک Node.JS) نگاهی بیاندازید.

بهترین زبان برنامه نویسی برای شما در شروع کار در حوزه وب و آموزش طراحی وب می تواند موارد زیر باشد:

• می توانید برای قدم برداشتن در حوزه وب با وردپرس شروع کنید (یا حتی طراحی وب سایت بدون برنامه نویسی!)
• در شش ماه یا یک سال اول: HTML , CSS , JavaScript
• در سال دوم: PHP یا پایتون (فریمورک جنگو Django)
• در آخر: تسلط بر مواردی مانند TypeScript، فریمورک های مختلف جاوا اسکریپت نظیر ری اکت (react js)

بهترین راه یادگیری زبان های برنامه نویسی چیست؟

برای شروع یادگیری زبان های برنامه نویسی میتوانید از وب سایت خودِ زبان مدنظر استفاده کنید، یوتیوب را فراموش نکنید و از وب سایت W3Schools Online Web Tutorials نیز غافل نشوید.

سوالات متداول

چند زبان برنامه نویسی وجود دارد؟

با تکامل کامپیوترها ، بسیاری از زبانهای مختلف برنامه نویسی رایانه برای انواع مختلف توسعه ، طراحی و ایجاد شده اند. اگرچه ما ده ها زبان را در سایت خود ذکر کرده ایم،اما صدها زبان وجود دارد که ما آنها را لیست نکرده ایم.

نمونه کد HTML چگونه است؟

<!DOCTYPE html>
<html>
<title>HTML Tutorial</title>
<body>
<h1>This is a heading</h1>
<p>This is a paragraph.</p>
</body>
</html>


نمونه کد CSS چگونه است؟

body {
background-color: lightblue;
}
h1 {
color: white;
text-align: center;
}

نمونه کد زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت (JavaScript) چگونه است؟

<button onclick="myFunction()">Click Me!</button>
<script>
function myFunction() {
var x = document.getElementById("demo");
x.style.fontSize = "25px";
x.style.color = "red";
}
</script>

نمونه کد زبان برنامه نویسی پایتون (Python) چگونه است؟

if 5 > 2:

print("Five is greater than two!")

نمونه کد زبان SQL چیست؟

SELECT * FROM Customers WHERE Country='Mexico';

نمونه کد زبان برنامه نویسی PHP چگونه است؟

<!DOCTYPE html>
<html>
<body>
<?php
echo "My first PHP script!";
?>
</body>
</html>

نمونه کد زبان برنامه سی پلاس پلاس (C++) چگونه است؟

#include <iostream>
using namespace std;
int main() {
cout << "Hello World!";
return 0;
}

نمونه کد زبان برنامه نویسی جاوا (Java) چیست؟

public class Main {
  public static void main(String[] args) {
    System.out.println("Hello World");
  }
}

نمونه کد زبان برنامه نویسی سی شارپ (C#) چیست؟

using System;
namespace HelloWorld
{
  class Program
  {
    static void Main(string[] args)
    {
      Console.WriteLine("Hello World!");    
    }
  }
}

منابع:

computerhope.com

ftms.edu.my

watelectronics.com

List of programming languages – Wikipedia

StatisticsTimes.com